Istorijat Vrnjačke Banje
Vrnjačka Banja ili kraljica banjskog turizma, kako je neformalno nazivaju, je od davnina poznata po svojim lekovitim izvorima. Rimljani su na ovom mestu izgradili lečilište Aquae Orcinae i izvor tople vode Fons Romanus. Banjska voda je bila čuvena u antičko doba, o čemu govore i brojni zlatnici koji su pronađeni, jer su rimljani bacali tadašnje novčiće u bunare.
Knez Miloš Obrenović je, tridesetih godina 19. veka, angažovao geologa Herdera da ispita mineralne vode, a 1835.god. saksonski baron izvršio je prvu analizu vranjačke tople mineralne vode i ocenio je kao veoma kvalitetnu, upoređujući je sa Karlovim Varima u Češkoj.
Banjsko jezgro sagradili su ugledni ljudi iz Kruševca, Kraljeva i Trstenika, koji su 1868.god. osnovali Osnovatelno fundatorsko društvo kiselo vruće vode u Vrnjcima, koje je sagradilo i prve objekte.
Vrnjačka Banja je ime dobila po selu u čijem se ataru nalazila.
Najbitnija godina za Vrnjačku Banju bila je 1888, jer je te godine General Jovan Belimarković, veoma ugledna ličnost tog doba (minisatar vojni, unutarnjih dela, građevine i namesnik za vreme vladavine maloletnog Aleksandra Obrenovića) odlučio da u Vrnjačkoj Banji sagradi letnjikovac.
Sledeće godine, generalovu vilu je posetio je kralj, i od tada do danas Vrnjačka Banja je najpopularnija turistička destinacija u Srbiji.
Geografski položaj Vrnjačke Banje
Vrnjačka Banja smeštena je u Centralnoj Srbiji, u oblasti Raška. Nalazi se na samo 200 km od glavnog grada, Beograda, 25 km od Kraljeva, i 7 km od Trstenika. Smeštena je u dolini reke Zapadne Morave. Sa juga, istoka i zapada zaštićena je planinom Goč, dok je od vetrova sa severa štiti lanac Gledićkih planina. Područje banje nalazi se na 220 m nadmorske visine. Kroz samu banju prolaze dve reke, Lipovačka i Vrnjačka.
Klima banje u Vrnjcima je umereno kontinentalna, karakterišu je snežne zime, bez jakih mrazeva i svežija leta. Prosečna temperatura tokom godine je oko 10 ℃, a leti je prosečna tepmeratura 20 ℃.
Tokom godine je umereno oblačno, sa najviše padavina tokom meseca juna i oktobra, dok u septembru ima najmanje atmosferskih padavina. Zahvaljujući planinama koje okružuju prostor banje, vetrovi su slabi, čak 170 dana tokom godine je bez vetra.
Vrnjačku Banju krasi bujna vegetacija. Kako se nalazi u šumsko – planinskom vencu Kopaonik, ona je prekrivena bogatim najčešće lipovim šumama. Pored lipe, u banji je dosta i zimzelenog drveća, bora i jela.
Vrnjačka banja je dobro povezana sa svim krajevima Srbije drumskim i železničkim saobraćajem. U blizini je nedavno otvoren aerodrom Lađevci, a izgradnjom Moravskog koridora Vrnjačka Banja će biti znatno pristupačnija svim građanima Srbije.
Mineralne vode
Izvori lekovite vode Vrnjačke Banje korišćeni su još u Antici. Prvi banjski lekar u modernoj istoriji bio je Josif Pančić.
Na području banje u Vrnjcima nalazi se sedam izvora mineralne vode: Topla voda, Snežnik, Slatina, Jezero, Beli izvor, Borjak i Vrnjačko vrelo.
Topla voda je jedinstveni izvor mineralne vode na celom svetu. Jedino u Vrnjačkoj Banji, na čitavoj planeti, temperatura vode je ista kao i temperatura ljudskog tela, 36,50 ℃.
Turističke atrakcije banje
Vrnjačka Banja je, pored zdravstvenog turizma, čuvena i po drugim turističkim atrakcijama.
Rimski bunar Fons Romanus je otkriven prilikom kaptaže 1924. godine., u okviru koga su pronađene pravilno isklesane stene sa izvorom, kao i ostaci prvog bazena.
„Etnografsko nasleđe Vrnjačke Banje“ i „Spomen soba đenerala Belimarkovića“ su stalne postavke Zavičajnog muzeja.
Najstarija građevina u Vrnjačkoj Banji je Hram rođenja presvete Bogorodice iz vremena vladavine Miloša Obrenovića, a u okolini banje nalaze se manastiri Žiča, Studenica, Ljubostinja i Stubal koji čuvaju uspomenu na slavnu srednjovekovnu istoriju Srbije i dinastiju Nemanjića.
Iz perioda pre Prvog svetskog rata ostala je zapamćena ljubav oficira Relje i učiteljice Nade i most na kom su se oni sastajali – Most ljubavi.
Od Mosta ljubavi pa sve duž Vrnjačke reke prostire se čuveni Banjski park. Park je građen još od 1888. godine, i više puta je preuređivan. Šetalište dugačko 2 km koje je zaštićeno lipovim drvećem, japanski vrt koji dočarava vegetaciju i način života u Japanu, nisko ukrasno rastinje, ali i skulpture domaćih i stranih autora čine park i Promenadu simbolom Vrnjačke Banje.
Bujna vegetacija ukrašava i planinu Goč na čijim padinama je smeštena Vrnjačka Banja. Čist vazduh i mikro klima pomaži anemičnim osobama, dobri su za jačanje metabolizma i nervnog sistema.
Tri fudbalska terena, sportska hala, bazeni, ski staza, teniski tereni, tereni za odbojku na pesku, veštačka stena za penjanje i brojni drugi objekti i sportski tereni, ali i klima i reljef čine Vrnjačku Banju pogodnom za sportski turizam.